‘Geen hunebed in bodem bij Gasselte’

GASSELTE – Er ligt geen hunebed achter dorpshuis De Trefkoel in Gasselte. Dat heeft archeologisch booronderzoek uitgewezen. Volgens archeologisch bureau RAAP, dat in opdracht van de Gemeente Aa en Hunze onderzoek deed, is het uitgesloten dat er een onontdekt hunebed ligt. ,,Er liggen wel stenen, maar het is een verzameling van stenen uit de IJstijd in het keizand.

Wel stenen
Amateurarcheologen Lammert en Hendrik Hingstman uit Bronneger beweerden dat er in de bodem in de buurt van de schaapskooi een groot hunebed en een nederzetting moest liggen. Burgemeester Anno Wietze Hiemstra besloot een grondradaronderzoek te doen. Dat eerste onderzoek liet zien dat er inderdaad verstoringen te zien waren in de grond en gaf voldoende aanleiding voor een vervolgonderzoek. Uit het archeologisch booronderzoek blijkt dat er inderdaad stenen liggen, maar dat deze stenen in de top van het keizand meer dan 100.000 jaar geleden in de IJstijd met gletsjers vanuit Scandinavië zijn aangevoerd.

Het onderzoek

Archeologen van RAAP hebben op 28 januari bijgestaan door een amateurarcheoloog, een booronderzoek uitgevoerd op de plaats waar een hunebed werd vermoed: onder een langwerpig stuifduin in Gasselte. In de directe omgeving van het duin liggen zware keien. Voorafgaand aan het onderzoek was door de ontdekker op het stuifduin de baan aangegeven waarbinnen de wichelroede uitsloeg. Hieronder zou het hunebed moeten liggen. Haaks hierop en in de lengteas van het stuifduin zijn in de baan die door de ontdekker aangegeven was, boringen gezet. Op het duin is tot ongeveer drie meter diep geboord. 

Bodemopbouw
De bodemopbouw is volgens de onderzoekers in elke boring identiek. ,,De hoogste laag is een stuifzandpakket. Alleen in de laagst gelegen boring was dit pakket afwezig. Het stuifzand ligt op een oude bodem die uit dekzand bestaat. In de top ervan heeft zich een zogenaamde podzolbodem gevormd. Het dekzand gaat naar onderen toe over in keizand. In de top van het keizand zitten heel veel stenen. Het koste moeite om met de boor door deze steenlaag te komen, maar uiteindelijk is dat bij elke boring gelukt. Alle boringen zijn met behulp van een gps ingemeten, zodat hun ligging en hun hoogte precies bekend zijn.”

IJstijd
Het stenenniveau dat in de boringen herkend is, komt volgens de archeologen overeen met de hoogteligging van de zware keien die in de omgeving te zien zijn. ,,In de helling achter de schaapskooi, die op enkele meters afstand ligt, is dit steenniveau ook goed te herkennen aan vuistgrote veldkeien.

17e eeuw
Het stuifzand is mogelijk vanaf de 17^e eeuw gevormd, maar misschien ook eerder. Het dekzand is enkele tienduizenden jaren geleden ontstaan. Het keizand is nog veel ouder. De stenen in de top van het keizand zijn in de IJstijd met gletsjers vanuit Scandinavië aangevoerd, meer dan 100.000 jaar geleden. Onder het stuifzand ligt dus geen hunebed begraven, dat is volstrekt uitgesloten, maar een stenenniveau uit de IJstijd. De hunebedden in ons land zijn ongeveer 5300 jaar geleden gebouwd. 

Streep onder
,,De heren Hingstman hadden in die zin gelijk dat er stenen lagen. Helaas gaat om een verzameling van stenen uit de IJstijd en niet om een onontdekt hunebed,” aldus burgemeester Anno Wietze Hiemstra. Hij is blij dat er uitsluitsel is: ,,Als we geen booronderzoek hadden laten uitvoeren, hadden we altijd gedacht: wat als’ Nu kunnen we hier een streep onder zetten.” Toch had de burgemeester het mooi gevonden als het daadwerkelijk om een hunebed ging: ,,Maar wie weet, misschien vinden de heren Hingstman er op een dag nog één.”