‘Paradijs Aa en Hunze’ verbindt sociaal domein met kunst

AA EN HUNZE - Door de vergrijzing en een gewijzigde inrichting van de zorg verandert de wijze waarop we ouder worden. Dit was voor theatermaker Betsy Torenbos en Aline Vos van MantelzorgNL aanleiding voor het project ‘Paradijs Aa en Hunze’. 

Op vier locaties binnen de gemeente Aa en Hunze worden begin dit jaar op zogenaamde warmteplekken hulpvragen en persoonlijke verhalen daarover geïnventariseerd en vastgelegd. ‘Paradijs Aa en Hunze’ nodigt iedereen uit zijn of haar unieke verhaal te delen: van ouderen tot jongeren, vrijwilligers en mantelzorgers. Dit vormt de basis voor een uitruil/matching van hulp en (docu-)filmavonden in juli. Het project wordt in 2024 afgesloten met een theatervoorstelling waar inwoners van de gemeente Aa en Hunze zelf aan meedoen.

Mensen wonen langer thuis met complexe zorgvragen en mantelzorgers zorgen langduriger en intensiever voor hun partner, vader of moeder. Ook van buren en andere dorpsbewoners wordt gevraagd mee te bewegen met deze veranderingen, om zo met kwaliteit van leven oud te kunnen worden. Dit vraagt iets van de sociale veerkracht van de gemeenschap en veronderstelt een wederkerigheid in hulp. Met ‘Paradijs Aa en Hunze’ willen Torenbos en Vos middels kunst (en dus met ruimte voor emotie én plezier) dit maatschappelijke vraagstuk inzichtelijk maken en daar waar mogelijk verbeteringen aanbrengen. 

In Gieten, Rolde, Gasselternijveenschemond en Nieuwediep worden mensen gevraagd hun levensverhaal te vertellen en een hulpvraag te formuleren. Ze worden uitgenodigd voor een 1-op-1-interview waarbij de hulpvraag en het persoonlijke verhaal daarachter op beeld en geluid worden vastgelegd. Dit vormt de basis voor het project ‘Paradijs Aa en Hunze’. Betsy Torenbos: ,,Vaak is kunst het doel zelf. Met dit project willen we kunst juist inzetten om een ander doel te bereiken: het inzichtelijk maken van de hulpvragen die leven onder de inwoners van de gemeente Aa en Hunze. En wat kunnen deze mensen juist ook aan een ander geven. Het uiteindelijk doel is mensen aan elkaar verbinden.’’

Mensen verbinden
In de vier dorpen worden tot en met april warmteplekken met kunst ingericht in de open lucht. De kunst verleidt het publiek om de warmteplek te bezoeken. Het is een intieme plek waar mensen het letterlijk en figuurlijk warm krijgen en waar ontmoetingen en verbindingen ontstaan, een plek waar een hulpvraag wordt gesteld of beantwoord. De mensen die op de warmteplek of op een andere wijze hun interesse kenbaar maken, worden over hun hulpvraag en persoonlijke verhaal geïnterviewd. Na de interviews wordt gekeken of mensen met elkaar verbonden kunnen worden en elkaar kunnen helpen. Aline Vos: ,,De start van het project heeft al tot meerdere hulpvragen geleid. Bijvoorbeeld op zaterdagochtend samen de krant lezen of de (mantel)zorg voor een paar uurtjes overnemen, zodat de mantelzorger het huis even voor zichzelf heeft. Het gaat dus om kleine activiteiten die een hele grote gevoelswaarde hebben. Wij gaan kijken of we mensen met elkaar kunnen verbinden, zodat de hulpvragen ook echt beantwoord worden.’’

De eerste warmteplek in Gieten is vanwege de coronamaatregelen op alternatieve wijze ingericht. Voor het gebouw van Impuls is afgelopen zaterdag een warmteplek ingericht met kunst. ,,Mensen kunnen deze kunst bezoeken, maar het wordt geen ontmoetingsplek.’’ De eerste dag is naar wens verlopen. ,,Door de kleurige kunst en alle spreuken viel het goed op en er waren daardoor toch wel veel voorbijgangers die nieuwsgierig waren wat er nou precies te doen was’’, zegt Betsy Torenbos. ,,In de gesprekken gaat het vooral over wederkerigheid, want eenzaamheid is van alle tijden en zeker nu. Het gesprek kan overal over gaan, want iedereen heeft z’n eigen verhaal. We hopen op deze manier vooral mensen meer met elkaar te verbinden. Onze jongste deelnemer is 13 en de oudste 91. We willen ook graag met jongeren werken en worden daarbij onder meer gesteund door Impuls, die ons met eventuele geschikte kandidaten in contact brengen.’’

Filmavonden en theater
De interviews en het werkproces worden vastgelegd op beeld en geluid. Ze vormen de basis voor een filmavond in ieder dorp: een docu-film door én voor de gemeenschap ontwikkeld. Het immateriële erfgoed dat in de interviews en in de docu-films wordt vastgelegd zal gebruikt worden voor een theatervoorstelling. De lokale bevolking wordt uitgenodigd om samen met professionals vanaf 2023 te bouwen aan een community art-voorstelling onder leiding van producent Betsy Torenbos. De theatervoorstelling zal in 2024 in de gemeente Aa en Hunze te zien zijn op een prachtige locatie. Binnen het project volgen studenten van het Dr. Nassau College in Gieten workshops in rollenspellen (theater), interviewen en filmen met als thema:  Wat is Het Paradijs voor jullie op dit moment?’ Ook wordt samengewerkt met jongerenwerkers van Impuls, DAF Gieten (Digital Art Factory) en er is de wens om samen te werken met de jongerenraad die in oprichting is.

Aanmelden
Iedereen die zijn of haar verhaal wil delen, kan zich via www.paradijsaaenhunze.nl aanmelden voor een 1-op-1-interview op 28 januari in Gieten, op 18 februari in Rolde, op 19 maart in Gasselternijveenschemond of op 22 april in Nieuwediep.

Het project wordt mede mogelijk gemaakt door de provincie Drenthe, MantelzorgNL, Impuls en de gemeente Aa en Hunze.