Veteraan Jeroen Hummel: ‘Ik ben trots dat ik mijn verhaal mag vertellen’

ROLDE – Veel belangstellenden waren zaterdag naar het monument op de Kerkbrink in Rolde gekomen om de Nationale Herdenking bij te wonen. Een groot deel van het publiek startte met een stille tocht vanaf de Molen op de Brink. Het Nationaal Comité vroeg dit jaar om aandacht voor de herdenking met het thema Vrijheid vertelt: Opmaat naar 80 jaar vrijheid. 80 jaar vrijheid, maar ook aandacht voor de littekens die de Tweede Wereldoorlog achterliet en nog steeds zichtbaar en voelbaar zijn. 

Burgemeester Hiemstra van Aa en Hunze las de namen voor op het monument. Opdat ze niet vergeten worden. Ook deed hij een oproep het kwaad in de ogen te kijken. ,,Wegkijken en onverschilligheid werkt het kwaad alleen maar in de hand.”

Chris Smid en Sofie Doornbos van de Jan Thiesschool lazen eigen gedichten voor. Nooit meer was hun beider boodschap. De school heeft het Monument geadopteerd. 

Tijdens de Nationale Herdenking op 4 mei worden – burgers en militairen – die in het Koninkrijk der Nederlanden of waar ook ter wereld zijn omgekomen of vermoord sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog, in oorlogssituaties en bij vredesoperaties. 

Iemand die dit aan den lijfe heeft ondervonden is Jeroen Hummel. Hij was militair tijdens vredesmissies in Bosnië. Kosovo, Ethiopië en Eritrea. Hij vertelde zijn persoonlijke verhaal. ,, Volgend jaar zal het 80 jaar geleden zijn dat de bevrijding werd gevierd. Bevrijding van de bezetting door de nazi’s in de Tweede Wereldoorlog. 80 jaar is ons, hier in dit land, oorlog bespaard gebleven. We hebben geen onderdrukking en nietsontziend geweld meer meegemaakt. Het is in al die 80 jaar helaas niet overal vrede gebleven. Ik kan het weten. Ik ben er geweest.” 

De veteraan vervolgt zijn verhaal: ,,Wij staan hier op de Kerkbrink bij een monument waarop verschillende namen staan. Namen van mensen uit de streek die in oorlog het leven hebben gelaten. Vandaag eren we hen. Door hier te zijn. Op deze dag, 4 mei, herdenken we ook de andere getroffenen. Voor hen die verzet pleegden. Voor hen die door de bezetter onvrijwillig werden ingezet voor zware dwangarbeid. En…. we staan hier óók voor de militairen. Zij die in latere tijden de moed hadden op vredesmissie te gaan.”

Hummel was één van hen. Hij werd op jonge leeftijd beroepsmilitair. En werd uitgezonden naar oorlogsgebieden om voedsel en veiligheid te brengen. Om mijnen op te ruimen. En de slachtoffers te helpen met een nieuw bestaan op te bouwen. ,,Op mijn netvlies staat nog een man met zijn kinderen. Levend in een kippenhok. Zijn vrouw, hun moeder, was met veel geweld vermoord. Wat een onvoorstelbaar leed. We hebben voor het gezin een huis gebouwd. Dat kon je doen.” Ook in Afrika bleken de missies levensgevaarlijk. ,,Er was een constante dreiging. Spanning bij ons allemaal. Nog zijn er berichten over de verschrikkingen in de Hoorn van Afrika. Het is onvoorstelbaar. Het houdt niet op.”

In Nederland was het volgens Hummel geen gegeven om goed om te gaan met degenen die in leven terugkeerden. ,,Gevangenen, Joden, Indiëgangers. Ze moesten het vaak maar redden. Het leven ging door, kijk niet achterom! Ook voor veteranen liep de terugkeer soms uit op een teleurstelling. Weinig begrip en weinig hulp. Het was toch je werk? Weinig hulp ook van de overheid, weinig hulp van Defensie”, aldus Hummel die dit zelf ook ervaren heeft. ,,Ik heb PTSS. Op dit moment heb ik die akelige aandoening - met alle steun die ik krijg - kunnen parkeren. Ik hoop dat dat zo blijft. Ik doe er alles aan. Het is mij niet in de koude kleren gaan zitten. Ik heb goede dagen maar ook minder goede. Maar ik weet: er komt altijd een betere dag.” De hulp die hij kreeg van dorpsgenoten heeft hem goed gedaan. ,,Met begrip, met werk en met structuur. Toen ik dat zo nodig had. Ik ben ze dankbaar. Begrip voor de situatie van veteranen groeit en gelukkig verandert er zichtbaar wat.”

Hummel heeft erg getwijfeld om bij de herdenking te zijn. ,,Om hier te spreken. Jarenlang heb ik de 4 mei herdenking gemeden. Omdat ik -juist op dit moment- zo diep vanbinnen voel wat er in het verleden is gebeurd. Ook de pijn. Veel in het leven kun je later relativeren. Veel in het leven kun je later in perspectief zetten. Maar of dat makkelijk gaat? Dat is nu mijn missie: vrede hebben in mijzelf. Het heeft mij veel tijd gekost om daarmee te beginnen. En soms lukt het ook even niet. Dan is het zo goed dat er iemand bij je is die je daarin onvoorwaardelijk steunt. Mijn vrouw: zij verdient een standbeeld. En het is ook zo goed dat veteranen elkaar steun geven. Elkaar opzoeken.”

Hummel is trots dat hij zijn verhaal mocht vertellen. ,,5 mei vieren we de bevrijding, de vrede. Het licht na de duisternis. Maar nu - vandaag 4 mei - gaat het over het simpele feit dat vrede en vrijheid offers vraagt. Ik kan het weten. Ik ben Jeroen Hummel, veteraan.”

Na koralen door het Klein Orkest en het Signaal Taptoe werd twee minuten stilte betracht. In de Jacobuskerk was na afloop een samenkomst.